Σεμινάρια Καταναλωτών από το Εργατικό Κέντρο και την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών της ΓΣΕΕ

Μέχρι τις 7 Οκτωβρίου και σε τριήμερες συναντήσεις (Παρασκευή – Σάββατο -Κυριακή), αρχή γενομένης από τις 14 Σεπτεμβρίου 2012, υλοποιείται εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Προστασία Καταναλωτή» στην αίθουσα του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Ναυπακτίας και Δωρίδας.

Διοργανωτές, το Εργατικό Κέντρο Ναυπακτίας, σε συνεργασία με το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ.

Το συνολικής διάρκειας 60 διδακτικών ωρών πρόγραμμα, αποβλέπει στην ενημέρωση των καταναλωτών για τα δικαιώματα και την προστασία τους.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε στελέχη και μέλη του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος, σε εργαζόμενους και άνεργους, σε εκπαιδευτικούς και φοιτητές, με στόχο την ενημέρωση και τη διάχυση των πληροφοριών που αφορούν στην ποιότητα της κατανάλωσης στις σύγχρονες κοινωνίες και ταυτόχρονα στην εκπαίδευση των πολιτών που καλούνται να αναλάβουν δράσεις σε τοπικό επίπεδο.
Για το εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα, το «ε» μίλησε με τον Παναγιώτη Καλόφωνο, όπου ασχολείται στην Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας, με τη διαχείριση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Μας απάντησε στις ερωτήσεις που του θέσαμε:

«Νόμοι υπάρχουν, δεν τους εφαρμόζουμε»

Τι ακριβώς προσφέρει στους πολίτες η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών (ΕΕΚΑ);
«Τους παρέχουμε την τεχνική βοήθεια, για να υπαχθούν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά στο νόμο Κατσέλη 3869/2010, που έχει θα λέγαμε μοναδικές βοήθειες σ’ αυτούς που έχουνε θέματα υπερχρέωσης ή θέματα δανείων, με τα οποία λόγω των συνθηκών που επικρατούν, δυσκολεύονται να τα διαχειριστούν. Κάποιοι είτε έχουνε μείωση εισοδήματος, είτε έχει χάσει τη δουλειά του ο ένας από τους δύο (όταν πρόκειται για ανδρόγυνο) ή και οι δύο. Άρα αυτό πρέπει να διαχειρισθούμε με κάποιο τρόπο. Προσπαθούμε, λοιπόν, να τους παρέχουμε τεχνική βοήθεια, αλλά η μεγαλύτερη αξία είναι το βάρος στην ψυχολογική υποστήριξη που τους δίνουμε. Το ότι καθόμαστε και τους ακούμε με μία κατανόηση, προσπαθώντας να τους δείξουμε όλο το εύρος της πορείας (η οποία θα είναι μακρινή δυστυχώς), τους βοηθάει σημαντικά. Γιατί όλη η διαδικασία νομικά μπορεί να πάρει και τέσσερα χρόνια. Εμείς ασχολούμεθα μαζί τους στο 1^ο βήμα. Παρέχουμε αυτό που μας εξουσιοδοτεί ο νόμος, δηλαδή τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Αργότερα προχωράνε στον ενδοδικαστικό».

Εκτός από τη Ναύπακτο, πού αλλού έχουν γίνει σεμινάρια;

«Γίνονται σε όλη την Ελλάδα. Υλοποιείται το πρόγραμμα που έχει γίνει μέσα στο 2012 και θα πάει μέχρι και το 2013. Το υλοποιεί το ΚΑΝΕΠ (Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής) της ΓΣΕΕ και παρέχει την τεχνική και επιστημονική υποστήριξη για τη διεξαγωγή των σεμιναρίων. Τα άτομα που παρακολουθούν τα σεμινάρια ωφελούνται σε τρία τουλάχιστον θέματα: α) Να ευαισθητοποιηθούν ως καταναλωτές. β) Να αντιληφθούν ότι υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο που πολλές φορές είναι άγνωστο, επικαλυπτόμενο από πάρα πολλά λόγια που εκπέμπουν γενικά οι διάφοροι φορείς, οι διάφορες κοινωνικές ομάδες. γ) Να μπορέσουν μέσα από αυτή τη συνειδητοποίηση και την αντίληψη των νόμων, να κινηθούν σ’ ένα πιο συλλογικό επίπεδο, ακολουθώντας τους νόμους που υπάρχουν. Γιατί οι νόμοι υπάρχουν, εμείς δεν τους εφαρμόζουμε. Ο κόσμος δεν ξέρει να τους εφαρμόσει. Όταν δεν είσαι γνώστης, πού να ξέρεις να διεκδικήσεις το δίκιο σου; Άρα, βοηθάμε τους εκπαιδευόμενους και να ευαισθητοποιηθούν αλλά και να γνωρίσουν πώς διαχειριζόμαστε τη σχέση μας με τους προμηθευτές. Να μεταφέρουν τις γνώσεις τους και σε άλλους συμπολίτες τους αλλά κυρίως πώς να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, ξέροντας ότι υπάρχουν οι νόμοι που τους στηρίζουν. Οι πρακτικές των προμηθευτών φτάνουν από την απλή εξυπηρέτηση του καταναλωτή, μέχρι την καταχρηστική συμπεριφορά απέναντί του, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, είτε το θέλουν είτε όχι».

Δώστε μας ένα παράδειγμα.

«Ένα από τα πράγματα που μαθαίνουμε εδώ είναι οι καταχρηστικές συμπεριφορές των προμηθευτών. Να σας το πω μ’ έναν απλό τρόπο. Στα καταναλωτικά δάνεια υπάρχουν πάρα πολλά ψιλά γράμματα. Άρα, το να μπορούμε να μάθουμε να βλέπουμε τα ψιλά γράμματα, έχει ένα νόημα. Αν το δούμε αυτό στις νέες συνθήκες, να πούμε ότι πολύς κόσμος αγοράζει από το διαδίκτυο. Ξέρουμε ποιο είναι το ‘‘δίκιο’’ που υπάρχει στο internet; Οφείλουμε να τους το γνωρίσουμε, να καταλάβουν ότι υπάρχει για να μπορούν να το διεκδικήσουν. Υπάρχει ένα ευρωπαϊκό σύστημα το Rapex, που αφορά τις ανακλήσεις των επικίνδυνων προϊόντων. Πολλές φορές έχουν βρεθεί ακατάλληλα προϊόντα, όπως παιδικά παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα. Μαθαίνοντας το σύστημα, μπορείς να βρεις ποια είναι επικίνδυνα και ποια όχι. Βλέπετε, στο κυνήγι του κέρδους, πάρα πολλοί πακετάρουν όμορφα ένα προϊόν, αλλά με πάρα πολύ ευτελή ή επικίνδυνα συστατικά. Σ’ αυτά τα θέματα προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά. Πού μπορούν να βρούνε τους νόμους και να τους μάθουνε».

Υπάρχει και το φαινόμενο της παραπλανητικής διαφήμισης. Πώς το αντιμετωπίζουμε;

«Πρέπει να μπορούμε να γνωρίσουμε ποια είναι παραπλανητική και άρα καταχρηστική για τον καταναλωτή. Δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε π.χ. ότι το τάδε χάπι μπορεί να σε αδυνατίσει 10 κιλά μέσα σε τέσσερις μέρες, άσχετα με το αν τρως μισή γουρουνοπούλα στην καθισιά σου. Βλέπουμε ένα προϊόν όμορφα πακεταρισμένο λοιπόν, λένε όμως μια σειρά από πράγματα στη διαφήμιση αυτού του  προϊόντος, τα οποία δεν ευσταθούν. Είναι λογικοφανή, αλλά δεν είναι λογικά, με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να παρασύρετε και να ξοδεύει τα λίγα χρήματά του, αλόγιστα και ασυλλόγιστα».

Μπορούμε να πούμε ότι οι Έλληνες καταναλωτές γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και τα διεκδικούν

«Πιστεύω ότι ευαισθητοποιούμε ένα μεγάλο αριθμό εργαζομένων σε όλα τα Εργατικά Κέντρα της Ελλάδος, γιατί η δομή που ακολουθούμε από τη ΓΣΕΕ διαρθρώνεται από: 1) Τις Επιτροπές Καταναλωτικού Κινήματος που έχουν συσταθεί στα Εργατικά Κέντρα. 2) Την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος (ΕΕΚΕ) και 3) Το Σύλλογο Κοινωνικής Οικονομίας και Κατανάλωσης (ΣΚΟΚ). Σημαντικό είναι ότι μαθαίνουμε στους εκπαιδευόμενους και τη διαχείριση των καταγγελιών και των συλλογικών αγώνων παρεμβάσεων, είτε σε κυβερνητικό είτε σε κλαδικό επίπεδο. Έχουμε βγάλει, παράδειγμα, ανακοινώσεις για τις τράπεζες, για τις πρακτικές που χρησιμοποιούνε. Και για τα πιο απλά πράγματα όμως συζητάμε, όπως τα χαλασμένα ή ληγμένα προϊόντα. Πρόσφατα, γνωστή εταιρεία, απέσυρε ένα χυμό της, γιατί είχε μέσα ένα βακτηρίδιο, το οποίο δεν ήταν επικίνδυνο για την υγεία, αλλά πρόσθετε μια άσχημη, δυσάρεστη γεύση και μια μυρωδιά, σαν κλούβιο αυγό. Αυτό συνέβη από τεχνικό λάθος. Μπορεί να ήταν ανθρώπινο το λάθος, όπως συνήθως λέμε. Αμέλεια ίσως. Κάποιος δεν πρόσεξε αν αποστείρωσαν τα μηχανήματα σωστά το χυμό, έτσι η παρτίδα ανακλήθηκε. Το ερώτημα όμως από την πλευρά των καταναλωτών οργανώσεων είναι: Ωραία, δεν πρόσεξε ο εργαζόμενος της εταιρείας. Δεν υπήρχε ποιοτικός έλεγχος να ελέγχεται κάθε παρτίδα αν έχει πρόβλημα; Εδώ μιλάμε για χιλιάδες κομμάτια. Δεν είναι ότι το ‘‘λάθος’’ συνέβη σε πέντε κουτάκια. Αυτά τα δικαιώματα είναι που πρέπει να γνωρίζει ο κάθε καταναλωτής, ώστε να τα διεκδικεί, να προστατεύει την υγεία του αλλά και την τσέπη του».