«Γονείς και παιδιά-Σημερινοί και αυριανοί καταναλωτές στις νέες συνθήκες»

034

Το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Κ.ΑΝ.Ε.Π.) της Γ.Σ.Ε.Ε. σε συνεργασία με τη Γραμματεία Καταναλωτικού Κινήματος της Γ.Σ.Ε.Ε. και την Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας (Ε.Ε.Κ.Ε.), με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα Καταναλωτή, πραγματοποίησαν σήμερα  Τετάρτη 9 Μαρτίου 2011, Ημερίδα με θέμα:

«Γονείς και παιδιά-Σημερινοί και αυριανοί καταναλωτές στις νέες συνθήκες».

Συντονιστής της Ημερίδας ήταν ο δημοσιογράφος Γιώργος Κακούσης από τον Ραδιοφωνικό σταθμό «ΒΗΜΑ FM 99,5» και συμμετείχαν εκπρόσωποι των εποπτευόμενων φορέων, εκπρόσωποι πολιτικών, συνδικαλιστικών, κοινωνικών και επιστημονικών – ερευνητικών φορέων και δημοσιογράφοι.

Οι προσκεκλημένοι,  Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κα. Λούκα Τ. Κατσέλη και ο Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κος. Χρήστος Αηδόνης δεν κατέστη δυνατόν τελικά να παρευρεθούν λόγω του σημερινού Υπουργικού Συμβουλίου.

Στην εναρκτήρια παρέμβασή της η Πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας κα. Γιάννα Καρανδινάκη αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα ανάπτυξης Καταναλωτικού Κινήματος που να αφουγκράζεται τις ανάγκες των ανθρώπων της μισθωτής εργασίας, αλλά και των συνταξιούχων, ιδιαίτερα σήμερα που διανύουμε μια δύσκολη οικονομικά συγκυρία, για την πλειοψηφία των καταναλωτών.

Στην κατεύθυνση αυτή η Ε.Ε.ΚΕ. εδώ και δυο χρόνια έχει αναπτύξει δράσεις που αφορούν ενημερωτικά φυλλάδια και καμπάνιες, παρεμβάσεις σε φορείς και κράτος, τη Συμμαχία κατά της Ακρίβειας, ενώ το τελευταίο διάστημα έχει ξεκινήσει σε συνεργασία με το Κ.ΑΝ.Ε.Π. της Γ.Σ.Ε.Ε. ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και ενημέρωσης των καταναλωτών – εργαζομένων όλης της χώρας. Η φιλοσοφία τους προγράμματος είναι να ενημερώσει, να εκπαιδεύσει και κυρίως να αφυπνίσει τον ενήλικο καταναλωτή που με τη σειρά του θα εκπαιδεύσει και τον ανήλικο στην καθημερινότητά του.

Ο Πρόεδρος της Γ.Σ.Ε.Ε. κος. Γιάννης Παναγόπουλος χαρακτήρισε δικαίωση της Συνομοσπονδίας την επιλογή για ανάπτυξη Καταναλωτικού Κινήματος ως πεδίο δράσης των Συνδικάτων.

Πρόσθεσε ότι η κατανάλωση καθώς και η παιδική κατανάλωση – όπως προκύπτει και από την έρευνα που παρουσιάστηκε – έχουν ταξικό χαρακτήρα και αφού διατύπωσε προτάσεις ιδιαίτερα στον τομέα διαπαιδαγώγησης και εκπαίδευσης των καταναλωτών, επισήμανε ότι οι αγώνες μας δεν μπορούν να έχουν προσανατολισμό μόνο την αύξηση του εισοδήματος, αλλά πρέπει να έχουν και προς την κατεύθυνση ενίσχυσης του υπάρχοντος εισοδήματος μέσα από τη ρήξη ενάντια στις  κερδοσκοπικές πολιτικές που λυμαίνονται τον οικογενειακό προϋπολογισμό του κάθε μισθωτού ή συνταξιούχου.

Στην Ημερίδα παρουσιάσθηκε από τον Οικονομολόγο Δρ. Κωνσταντίνο Β. Λαμπρόπουλο σημαντική έρευνα με θέμα:

«Οι καταναλωτικές συνήθειες των παιδιών σύμφωνα με τις απόψεις των γονέων».

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τη χρονική περίοδο 13 Σεπτεμβρίου 2010 έως 16 Φεβρουαρίου 2011 και είναι το αποτέλεσμα της επεξεργασίας 2.361 ερωτηματολογίων, τα οποία και απετέλεσαν το αντικείμενο στατιστικής μελέτης.

Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν σε Δημοτικά σχολεία όλης της χώρας και η διανομή – συλλογή έγινε από τα κατά τόπους Εργατοϋπαλληλικά Κέντρα.

Η έρευνα αποσκοπούσε στην καταγραφή των βασικών στάσεων των γονέων, παιδιών ηλικίας 6 – 13 ετών, στη διαχείριση των καταναλωτικών αναγκών και επιθυμιών των παιδιών τους.

Τα βασικά ευρήματα της έρευνας είναι τα ακόλουθα:

•   Το μέσο μηνιαίο χαρτζιλίκι που παρέχεται στα παιδιά του δείγματος ανέρχεται στο ποσό των 50,41 €. Αυτό, ωστόσο, κυμαίνεται από 58,52€ για τα μοναχοπαίδια μέχρι τα 37,55€ για τις πολυμελείς οικογένειες με 4 παιδιά και κατέρχεται στα 21,25€ για τις πολυμελείς οικογένειες με 5 παιδιά.
•    Τα μοναχοπαίδια είναι κατά μέσο όρο 3 φορές περισσότερο ευνοημένα έναντι των παιδιών με αδέλφια.
•   Τα παιδιά των εργοδοτών λαμβάνουν χαρτζιλίκι που είναι από 2 έως 5 φορές μεγαλύτερο από το χαρτζιλίκι που λαμβάνουν τα παιδιά των ανέργων.
•  Τα παιδιά στην επαρχία φαίνεται να είναι περισσότερο «κακομαθημένα» απ’ ότι τα παιδιά στις μεγάλες πόλεις. Η λειτουργούσα διευρυμένη οικογένεια (παππούς – γιαγιά, θείος – θεία) συμβάλλει θετικά προς αυτή την κατεύθυνση.
•   Το χαρτζιλίκι λειτουργεί ως ένα βαθμό ως το χρηματικό υποκατάστατο του προγεύματος / κολατσιού. Από την πλευρά του γονέα, ο κύριος λόγος για την υποκατάσταση αυτή εμφανίζεται να είναι ο ελλιπής διαθέσιμος χρόνος του γονέα (58,2%).  Από την πλευρά του παιδιού, ο κύριος λόγος εμφανίζεται να είναι η προτίμηση για τις συλλογικότητες που διαμορφώνονται στις καντίνες των σχολείων και στους συναφείς αγοραίους χώρους εστίασης (59,6%).
•    Οι γονείς επιθυμούν να απεμπλακούν πλήρως από την όλη διαδικασία πρωινού / κολατσιού. Προτιμούν τη διατροφή των παιδιών στο σχολείο (96,3%) και είναι ενημερωμένοι για τα προϊόντα που τα παιδιά τους καταναλώνουν στο σχολείο (82,0%). Υστερούν στη γνώση των προϊόντων που μπορούν να πωλούνται στα σχολεία (68,1%). Η διατροφή των παιδιών στο σχολείο θα απαλλάξει την οικογένεια τουλάχιστον από τα 2/3 του χαρτζιλικιού που δίνουν στα παιδιά τους το οποίο διατίθεται καθημερινά σε είδη διατροφής.
•   Το παιδί εκδηλώνει τις επιθυμίες του για την αγορά συγκεκριμένων προϊόντων που καταναλώνονται στο σπίτι (59,7%) και συμμετέχει στα ψώνια για το σπίτι (85%).
•    Η αγορά διαρκών καταναλωτικών αγαθών (ένδυση και υπόδηση) έχει σαφώς διαπραγματευτικό χαρακτήρα ανάμεσα στο παιδί (38,3%) και το γονέα (61,7%) καθότι οι επιθυμίες του παιδιού καθορίζονται σε σημαντικό βαθμό όχι μόνο από τις προσωπικές ανάγκες του per se αλλά και από την εικόνα των συνομηλίκων του / συμμαθητών του (81,7%).
•  Στο πλαίσιο αυτό ο γονέας είναι έντονα παρεμβατικός (93,5%) και στην περίπτωση των επιθυμιών «αυθόρμητων» αγορών του παιδιού γίνεται μεγάλη διαπραγμάτευση ανάμεσα στο γονέα και το παιδί (91,4%).
•    Η πρόσληψη των πληροφοριών που απαιτούνται για τη διαμόρφωση της καταναλωτικής συνείδησης των γονέων είναι πολύτροπη και αποσπασματική.  Για το λόγο αυτό οι γονείς παρουσιάζουν υψηλή διαθεσιμότητα για καταναλωτική εκπαίδευση και επιμόρφωση.
•    Οι γονείς θεωρούν σημαντική την εκμάθηση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του (μικρού) καταναλωτή (93,7%) και σκόπιμη την εισαγωγή ενός μαθήματος καταναλωτικής αγωγής στα σχολεία (87,0%).

Οι προτάσεις που διατυπώθηκαν στην Ημερίδα συμπεριλαμβάνουν και τις ακόλουθες:

•    Ο πυρήνας θεσμικής διαχείρισης της αγωγής του καταναλωτή οφείλει να είναι το σχολείο αλλά επίσης και όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, οι ένοπλες δυνάμεις και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών όπως είναι τα Εργατοϋπαλληλικά Κέντρα και οι Ενώσεις Καταναλωτών.
•  Η σχολική αγωγή των μικρών καταναλωτών οφείλει να διενεργείται στο ολοήμερο σχολείο με συμπληρωματικά επίκεντρα την: α) διατροφή στο σχολείο και β) τον αθλητισμό και χορό.
•    Η δικτυακού τύπου συσχέτιση του σχολείου με φορείς παροχής άθλησης και χορού αποτελεί δομικό στοιχείο του «νέου» σχολείου.
•    Η διάχυση της καταναλωτικής πληροφόρησης οφείλει να ακολουθεί τη θεσμική ροή: σχολείο – παιδί – γονείς – συνυπευθυνότητα γονέων – παιδιών – αυτόνομη καταναλωτική συμπεριφορά «μικρών» καταναλωτών.
•    Οι γονείς οφείλουν να υιοθετούν μια στάση βαθμιαίας συνυπευθυνοποίησης με τα παιδιά στην οικονομική διαχείριση της καταναλωτικής δαπάνης των παιδιών.
•   Οι προμηθευτές οφείλουν να αναρτούν προειδοποιητικές επιγραφές στους χώρους πώλησης / παροχής υπηρεσιών για τις δυσμενείς συνέπειες της υπερκατανάλωσης και της χρήσης προϊόντων για άλλες χρήσεις εκτός εκείνων για τις οποίες έχουν σχεδιαστεί.
•    Εμφάνιση προειδοποιητικό messaging (pop ups) από τα sites στο internet για τις επιβλαβείς συνέπειες της συνεχούς χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή πέρα από μια ορισμένη χρονική διάρκεια.
•    Οι προμηθευτές οφείλουν να χρησιμοποιούν σημάνσεις ηλικιακής καταλληλότητας (π.χ. προϊόν κατάλληλο για ηλικίες από … μέχρι …).
•    Η Ελληνική Στατική Αρχή οφείλει να καταρτίσει Δείκτη Τιμών «Μικρού» Καταναλωτή για να παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμών των προϊόντων που καταναλώνουν τα παιδιά καθώς και τα μωρά.
•    Στις έρευνες της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής η κατηγορία δαπανών «Αναψυχή / Πολιτισμός» να αναλύεται στις ακόλουθες 4 επιμέρους κατηγορίες: Αναψυχή / Αθλητισμός / Χορός / Πολιτισμός.
•    Πρέπει να καταστεί υποχρεωτική η διεξαγωγή σεμιναρίου αγωγής καταναλωτή διάρκειας 1 εβδομάδας σε: α) όλα τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα πάσης φύσης και μορφής (ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ, κλπ) καθώς και β) στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Ο Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κος. Δημήτρης Σπυράκος, ο οποίος παρευρέθηκε, επεσήμανε ότι: «τα παιδιά και οι νέοι αποτελούν μια ιδιαίτερα στοχευμένη κατηγορία καταναλωτών σε είδη διατροφής, στις τηλεπικοινωνίες, στα περιοδικά, στα νέα μέσα μαζικής επικοινωνίας, στα διαδίκτυο, στα οποία και αφιερώνουν το συντριπτικό μέρος από το χαρτζιλίκι τους».

Γι’ αυτό και θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό στη χώρα μας να ξεκινήσει η εκπαίδευση του καταναλωτή από το σχολείο, μια πρόταση ταυτόσημη και σύμφωνη με την πρόταση της Ένωσής μας.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό όπως τόνισε να αναπτύξουμε επιτυχείς τρόπους διαπαιδαγώγησης σε θέματα κατανάλωσης και καταναλωτικής συμπεριφοράς, προκειμένου να είναι αυτοί (καταναλωτές, νέοι και μικροί  καταναλωτές) σε θέση να προστατέψουν τα οικονομικά τους συμφέροντα.

Πρόσθεσε τέλος, ότι οι σωστές καταναλωτικές επιλογές των παιδιών του σήμερα, είναι διακύβευμα υψηλής σημασίας, καθώς οι επιρροές που δέχονται, μετουσιώνονται σε πρακτικές γονέων του αύριο.

Σημαντική τοποθέτηση στην Ημερίδα πραγματοποίησε η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια κα. Νάνσυ Ταλούμη, με θέμα: «Κουλτούρα της κατανάλωσης και παιδικός ψυχισμός».

Ακολούθησαν τοποθετήσεις – παρεμβάσεις παρευρισκομένων.