Αν δεν μπορώ πλέον να εξυπηρετώ τα δάνειά μου, τι μπορώ να κάνω;
Ο Νόμος 3869/2010, αφορά στη ρύθμιση πάσης φύσεως χρεών (καταναλωτικά, στεγαστικά δάνεια, επαγγελματικά κ.λπ.) φυσικών προσώπων, χωρίς να περιλαμβάνονται σε αυτά τα χρέη προς το Δημόσιο ή τα Ασφαλιστικά Ταμεία, ενώ πλέον μετά τις νέες τροποποιήσεις δεν είναι απαραίτητη η προσπάθεια εξωδικαστικού συμβιβασμού.
Δεν πρέπει να λησμονείται βέβαια το πολύ σημαντικό, ότι η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα μεν μέχρι την τελική έκβασή της, από την άλλη αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημά της ότι από την ημερομηνία κατάθεσης της δικαστικής αίτησης στο κατά τόπον αρμόδιο Ειρηνοδικείο, αναστέλλεται αυτοδικαίως κάθε καταδιωκτικό μέτρο, συμπεριλαμβανομένης και της αναγκαστικής εκτελέσεως, σε βάρος του δανειολήπτη και της περιουσίας του.
Ειδικότερα, σημεία κλειδιά του Νόμου «Κατσέλη», τα οποία πρέπει να γνωρίζει κάθε δανειολήπτης είναι τα εξής:
- Ο νόμος 3869/2010 δεν αφορά μόνον στεγαστικά δάνεια, αλλά κάθε είδους δανείου, ακόμα και επαγγελματικού. Είναι αδιάφορο αν ο δανειολήπτης έχει ακίνητη περιουσία ή όχι. Δεν καταλαμβάνει οφειλές προς το Ελληνικόν Δημόσιο.
- Πάντως, εν όψει της προαναγγελθείσας «απελευθέρωσης» των πλειστηριασμών της κύριας κατοικίας, η ένταξη στο Νόμο, για τους έχοντες κατοικία, συνιστά την μόνη διέξοδο για τη διάσωσή της.
- Ρυθμιστέα με το Νόμο είναι και τα δάνεια από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και τα δάνεια με επιδότηση επιτοκίου από τον τέως Ο.Ε.Κ.
- Οι έμποροι δύνανται να ενταχθούν στο Νόμο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που πρέπει να εξετάζονται ενδελεχώς με τον δικηγόρο που χειρίζεται την υπόθεση. Δεν εντάσσονται όλες οι περιπτώσεις. Με αποφάσεις των Ελληνικών Δικαστηρίων έχουν καθορισθεί τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες εντάσσονται οι έμποροι στο Νόμο.
- Η δικαστική ρύθμιση των χρεών οδηγεί στις περισσότερες περιπτώσεις σε σημαντικό περιορισμό των μηνιαίων καταβαλλόμενων δόσεων με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, με αποτέλεσμα την τελική διαγραφή των χρεών («κούρεμα δανείων»)
- Ο δανειολήπτης από την ημερομηνία κατάθεσης της δικαστικής αίτησης και μέχρι την μετά από λίγους μήνες (δύο μήνες σύμφωνα με το νόμο) εκδίκαση της προσωρινής διαταγής (ασφαλιστικά μέτρα) υποχρεούται να καταβάλει το 10% της τελευταίας ενήμερης μηνιαίας δόσης σε κάθε τράπεζα, ποσό που δεν μπορεί να υπολείπεται των 40 ευρώ συνολικά σε όλες τις τράπεζες. Το ποσό αυτό μειώνεται ή μηδενίζεται (μηδενικές καταβολές) με την απόφαση του Ειρηνοδίκη επί της αιτούμενης προσωρινής διαταγής.
- Σε κάθε περίπτωση η μη καταβολή του ως άνω 10% δεν έχει καμμία δυσμενή επίπτωση επί του δανειολήπτη και της κατατεθειμένης δικαστικής αιτήσεώς του, παρά μόνον αν ο τελευταίος δεν καταβάλλει τρεις μηνιαίες δόσεις, οπότε κάποια από τις δανείστριες τράπεζες έχει τη δυνατότητα να ζητήσει με αίτησή της την έκπτωσή του από τη ρύθμιση.
Από και δια της καταθέσεως της δικαστικής αίτησης και μέχρι την εκδίκαση της προσωρινής διαταγής αναστέλλονται όλα τα καταδιωκτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης και της αναγκαστικής εκτελέσεως επί της περιουσίας του αιτούντος δανειολήπτη. Εν συνεχεία η περιουσία προστατεύεται μέχρι την εκδίκαση της αιτήσεως με την απόφαση επί της προσωρινής διαταγής του Ειρηνοδίκη.
Αν έχω λάβει δάνειο σε ελβετικό φράγκο τι μπορώ να κάνω;
Αν έχω δάνειο σε ελβετικό φράγκο μπορώ να προσφύγω με ατομική αγωγή ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων προκειμένου να πετύχω το δάνειο μου να αποπληρώνεται στην συναλλαγματική ισοτιμία Ευρώ-Ελβετικού Φράγκου που ίσχυε κατά τον χρόνο που έλαβε το δάνειο, ώστε να περιορίσω την μηνιαία δόση του στα αρχικά επίπεδα, αλλά και το αντίστοιχο ποσό του οφειλόμενου κεφαλαίου, ώστε να αποπληρώνω το ποσό που πράγματι έλαβα και όχι το επιπλέον που καθημερινά προστίθεται με την συνεχείς μεταβολές της συναλλαγματικής ισοτιμίας Ευρώ-Ελβετικού Φράγκου.
Αν έχω οφειλές σε τράπεζα από δάνειο ή άλλη αιτία, η τράπεζα έχει την δυνατότητα να κατάσχει τις τυχόν τραπεζικές καταθέσεις μου από τραπεζικό λογαριασμό μου;
Απαιτήσεις από καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για ατομικό λογαριασμό και των δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ σε περίπτωση κοινού λογαριασμού. Από το προηγούμενο εδάφιο εξαιρείται ως δανειστής το Δημόσιο, για το οποίο ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 31 του ν.δ. 356/1974 (Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, Α’ 90). Με δήλωση του καταθέτη προς ένα εκ των πιστωτικών ιδρυμάτων προσδιορίζεται ο λογαριασμός για τον οποίο θα ισχύει το ακατάσχετο (άρ. 20 Ν. 4161.2013). Με δήλωση λοιπόν του καταθέτη προς ένα εκ των πιστωτικών ιδρυμάτων προσδιορίζεται ο λογαριασμός για τον οποίο θα ισχύει το ακατάσχετο.
Καταθέσεις που αφορούν σε μισθούς ή συντάξεις ή ασφαλιστικές παροχές προσδιορίζονται υποχρεωτικά ως ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΕΣ και κατά το υπερβάλλον του ποσού των 1.500 για ατομικό λογαριασμό ή 2.000 Ευρώ για κοινό λογαριασμό είναι πλέον σύμφωνα με τον νέο νόμο 4161/2013 κατασχετές.
Αν λάβω εξώδικη όχληση από την τράπεζα ή κάποιο δικαστικό έγγραφο για καθυστερούμενες δόσεις τι πρέπει να κάνω;
Απευθύνομαι άμεσα είτε σε Δικηγόρο είτε στην καταναλωτική οργάνωση της οποίας είμαι μέλος ώστε να με καθοδηγήσει και να μου συστήσει Δικηγόρο, επιστημονικό συνεργάτη στην περίπτωση που δεν έχω δικό μου Δικηγόρο.
Γενικά, πρέπει να είμαστε ενημερωμένοι και να παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην Οικονομία και να μην διστάζουμε να ζητούμε επιστημονικές συμβουλές είτε από εξειδικευμένους επιστήμονες είτε από τις ενώσεις καταναλωτών στις οποίες είμαι μέλος. Η γνώση και η ενημέρωση οδηγούν στην πρόγνωση και την πρόληψη σοβαρών οικονομικών προβλημάτων.
Η Εφορία μπορεί να κατάσχει χρήματα από τον τραπεζικό λογαριασμό μου για οφειλές μου προς το Δημόσιο;
Ναι, υπό τους όρους όμως και τις προϋποθέσεις του άρ. 31 ΚΕΔΕ (Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων):
Εξαιρούνται ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ όμως κατασχέσεως εις χείρας τρίτων (ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΩΝ) : α) τα εν άρθρω 17 του παρόντος Ν. Διατάγματος κινητά πράγματα, β) τα υπό ειδικών νόμων διατηρηθέντων εν ισχύι δια του άρθρου 52 του Εισαγ. Νόμου Κώδικος Πολιτικής Δικονομίας προβλεπόμενα ακατάσχετα, γ) η εταιρική μερίς επί προσωπικών εταιριών, δ) αι απαιτήσεις διατροφής εκ του νόμου ή εκ διατάξεως τελευταίας βουλήσεως, ε) τα ¾ των απαιτήσεων εκ μισθών, συντάξεων και πάσης φύσεως ασφαλιστικών βοηθημάτων καταβαλλομένων περιοδικώς, επιτρεπομένης όμως κατασχέσεως επί του ¼ αυτών δια τα όμως το Δημόσιον χρέη των δικαιούχων των απαιτήσεων τούτων, στ) τα 4/5 των ημερομισθίων, επιτρεπομένης όμως κατασχέσεως τούτων και ζ) το ½ των εφ’ άπαξ καταβαλλομένων, υπό οιουδήποτε ασφαλιστικού φορέως, βοηθημάτων επί τη εξόδω εκ όμως Υπηρεσίας ή του επαγγέλματος, επιτρεπομένης όμως κατασχέσεως επί του ½ αυτών δια τα όμως το Δημόσιον χρέη των δικαιούχων τούτων. «Δεν επιτρέπεται η κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το ποσό αυτών μηνιαίως είναι μικρότερο των χιλίων (1.000) ευρώ, όμως περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση επί του όμως τετάρτου (1/4) αυτών, το εναπομένον όμως ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των χιλίων (1.000) ευρώ.»«Κατασχέσεις, που έχουν επιβληθεί μέχρι την προηγούμενη ημέρα ισχύος των διατάξεων αυτών σε βάρος οφειλετών που υπάγονται στην ανωτέρω περίπτωση, αίρονται ή περιορίζονται μετά από αίτηση του οφειλέτη.»
Μπορούμε να κάνουμε ρύθμιση των οφειλών μας τηλεφωνικά;
Να μην το κάνετε ποτέ, διότι όταν δεν έχετε βάλει την υπογραφή σας σε έγγραφο ρύθμισης, η τράπεζα δεν δεσμεύεται από την τυχόν χαμηλότερη δόση που συμφωνήσατε τηλεφωνικά, με αποτέλεσμα η Τράπεζα και να εισπράττει το μικρότερο ποσό δόσης που εσείς καταβάλλατε και να έχει την δυνατότητα ανά πάσα ώρα να λάβει δικαστικά μέτρα εναντίον σας.
Όταν έχω στεγαστικό δάνειο είμαι υποχρεωμένος να πληρώνω ασφαλιστήριο συμβόλαιο στην ασφαλιστική εταιρεία που μου υποδεικνύει η δανείστρια τράπεζα;
Όχι, μπορώ να απευθυνθώ σε άλλη ασφαλιστική εταιρεία, αρκεί το ασφαλιστήριο αυτό συμβόλαιο να περιέχει τις ασφαλιστικές καλύψεις που προβλέπονται στην δανειακή σύμβαση που έχουμε υπογράψει.
Πως αντιμετωπίζω το πρόβλημα των συνεχών και αγενών οχλήσεων από εισπρακτικές εταιρείες;
Ζητώ αμέσως όλα τα στοιχεία του προσώπου που ομιλεί, όπως ονοματεπώνυμο, και τηλέφωνο, την ιδιότητά του, το όνομα της εισπρακτικής εταιρείας, τα στοιχεία της τράπεζας που εκπροσωπεί και κρατώ σημειώσεις με τις ώρες και τις ημέρες των κλήσεων. Αν η επικοινωνία αυτή ξεπερνά τα όρια της ευπρεπούς συμπεριφοράς και λαμβάνει χώρα σε ακατάλληλες ώρες ή αργίες και γενικά αντίκειται στο νόμο «ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3758 Εταιρείες Ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις και άλλες διατάξεις», βλ. http://eeke.gr/category/nomothesia/chrimatoikonomika/
Τι πρέπει να προσέχουμε πριν την υπογραφή μίας δανειακής σύμβασης
- Δεν λαμβάνουμε δάνειο από την Τράπεζα, αν δεν είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι θα μπορούμε να αποπληρώνουμε την μηνιαία δόση.
- Λαμβάνουμε υπόψη ότι για το ποσό που θα λάβουμε θα επιβαρυνθούμε με τόκο, ώστε το ποσό που τελικά θα αποπληρώσουμε θα είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ το ποσό που θα λάβουμε ως δάνειο, γι’ αυτό και ενημερωνόμαστε επ’ ακριβώς για το ποσό που τελικά θα αποπληρώσουμε με το πέρας των μηνιαίων δόσεων.
- Πριν υπογράψουμε οποιαδήποτε σύμβαση ζητάμε να μάθουμε το ύψος του Συνολικού Ετήσιου Πραγματικού Ποσοστού Επιβάρυνσης (ΣΕΠΠΕ), το οποίο περιλαμβάνει, όχι μόνο το ονομαστικό επιτόκιο, αλλά και τις υπόλοιπες επιβαρύνσεις. Σε κάθε περίπτωση ζητούμε αναλυτική περιγραφή όλων των χρεώσεων που μας γίνονται. Επίσης, αποφασίζουμε το είδος του επιτοκίου που επιθυμούμε (σταθερό ή κυμαινόμενο) ανάλογα με τις ανάγκες μας.
- Ρωτάμε τι επιβαρύνσεις θα έχει το δάνειο μετά τον πρώτο χρόνο, όταν δηλαδή συνήθως παύουν να ισχύουν οι προσφορές που κάνουν οι Τράπεζες.
- Επιλέγουμε την χρονική διάρκεια του δανείου που μας ταιριάζει, λαμβάνοντας υπόψη ότι σε π.χ. 10 χρόνια, η οικογενειακή μας κατάσταση μπορεί να απαιτεί πρόσθετα έξοδα. Δεν δεσμευόμαστε για μεγάλο χρονικό διάστημα αν δεν είμαστε σίγουροι ότι θα μπορούμε να πληρώσουμε στο μέλλον.
- Υπάρχει μεγάλη ποικιλία Τραπεζικών προϊόντων (π.χ. στεγαστικά δάνεια, καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες, κ.λπ.), γι’ αυτό και μελετούμε προσεχτικά ποιο είναι το ακριβές δανειακό προϊόν που μας συμφέρει .
- Πριν υπογράψουμε οποιαδήποτε σύμβαση επισκεπτόμαστε περισσότερες από μία Τράπεζες και ζητάμε πληροφορίες και ενημερωτικά φυλλάδια για το δάνειο που μας ενδιαφέρει. Επιλέγουμε να υπογράψουμε σύμβαση με την Τράπεζα που μας προσφέρει τους πιο συμφέροντες όρους.
- Ζητάμε να μάθουμε το επιτόκιο υπερημερίας που θα μας επιβαρύνει σε ημερήσια βάση από τη στιγμή που δεν θα εξοφληθεί μία δόση.
- Ζητάμε το κείμενο της σύμβασης ώστε να το μελετήσουμε πριν το υπογράψουμε. (Οι Τράπεζες στις περισσότερες περιπτώσεις δεν επιτρέπουν στους υποψήφιους δανειολήπτες να λάβουν το κείμενο της συμβάσεως και να το μεταφέρουν εκτός καταστήματος, καθώς ζητούν η μελέτη να γίνει επιτοπίως. Για τον λόγο αυτό καλό θα ήταν να συνοδευόμαστε είτε από κάποιον δικηγόρο είτε από κάποιον οικονομολόγο που θα μας συνδράμει στην αποσαφήνιση των συμβατικών όρων του κειμένου που καλούμαστε να υπογράψουμε.
- Προσέχουμε τα ψιλά γράμματα και κυρίως λαμβάνουμε αντίγραφο της συμβάσεως που υπογράφουμε. Τηρούμε στο σπίτι ή στο γραφείο μας αρχείο με τα συμβατικά έγγραφά μας και την αλληλογραφία με την τράπεζα. Αν αμελήσουμε να ζητήσουμε αντίγραφο ή το χάσουμε και χρειαστεί στο μέλλον να ζητήσουμε αντίγραφο της σύμβασης, πιθανό είναι να μας ζητηθούν χρήματα για την ενέργεια αυτή, καθώς κάποια πιστωτικά ιδρύματα προβλέπουν χρεώσεις σχετικά.
- Ζητούμε να μας δοθεί αντίγραφο του ισχύοντος Εσωτερικού Κανονισμού της Τράπεζας, καθώς εκεί ελλοχεύουν «κρυφές» χρεώσεις για τους συναλλασσόμενους ανάλογα με το είδος της συναλλαγής που πραγματοποιούν.
- Δεν θέτουμε την υπογραφή μας ως εγγυητές για δάνεια ή πιστωτικές κάρτες ατόμων που δεν είμαστε σίγουροι ότι θα πληρώσουν τις δόσεις, γιατί η Τράπεζα μπορεί να μας ζητήσει να πληρώσουμε εμείς το δάνειο, δεδομένου ότι το χρέος εξ εγγυήσεως υπέχει θέση ατομικής οφειλής σε περίπτωση που ο πρωτοφειλέτης δεν αποπληρώνει την οφειλή του.
- Προσέχουμε τους όρους εξόφλησης.
Πιστωτική Κάρτα
- Δεν δίνουμε την πιστωτική μας κάρτα σε κανέναν.
- Σε περίπτωση κλοπής ή απώλειας της πιστωτικής κάρτας, τηλεφωνούμε αμέσως στην Τράπεζα για να τους ενημερώσουμε και να ακυρώσουμε την πιστωτική κάρτα. Αν το αμελήσουμε μπορεί να βρεθούμε χρεωμένοι με συναλλαγές που δεν κάναμε.
- Αν διαπιστώσουμε με οποιονδήποτε τρόπο ότι μας έχουν χρεώσει με συναλλαγές που δεν έχουμε πραγματοποιήσει εμείς, τότε προβαίνουμε άμεσα σε έγγραφη αμφισβήτηση της συναλλαγής, ζητώντας από την Τράπεζα να μας ενημερώσει για τις λεπτομέρειες της συναλλαγής, δηλαδή τον τρόπο χρέωσης, τον τόπο και τον χρόνο διενέργειας συναλλαγής, ακόμη και το πρόσωπο που διενήργησε την συναλλαγή κ.λπ.
- Αν πρόκειται για συναλλαγή σε ΑΤΜ ή σε κατάστημα που δεν έχουμε κάνει εμείς, τότε μπορούμε ακόμη και να ζητήσουμε σε συνέχεια της πράξεως αμφισβήτησης να μας επιδειχθεί το βίντεο από την κάμερα παρακολούθησης.
Τι πρέπει να προσέχω όταν καλούμαι να υπογράψω ρύθμιση με την τράπεζα για την αποπληρωμή του χρέους μου;
Πρέπει να είμαι ιδιαίτερα προσεχτικός στην υπογραφή των ρυθμίσεων, καθώς αυτό σημαίνει σε πολλές περιπτώσεις αύξηση του τελικού ποσού του δανείου που θα αποπληρώσω, ενώ συχνές είναι οι περιπτώσεις που ζητείται από την τράπεζα η εμπλοκή εγγυητή ή επιβάρυνση τυχόν ακίνητης περιουσίας του δανειολήπτη με προσημείωση υποθήκης. Επομένως, θα πρέπει οπωσδήποτε, πριν την υπογραφή της εκάστοτε ρυθμίσεως, να λαμβάνω την συμβουλή είτε δικηγόρου είτε, σε περίπτωση που αδυνατώ οικονομικά να λάβω νομική συμβουλή, αναγνωρισμένης ένωσης καταναλωτών, η οποία κατά κανόνα διαθέτει επιστημονικούς συνεργάτες, δικηγόρους ή οικονομολόγους.